TAIT EXAM PRACTICE PAPER : ही प्रश्नसंच मालिका शिक्षक अभियोग्यता व बुद्धिमत्ता चाचणी (TAIT) 2025 साठी तयार करण्यात आलेली आहे. यामध्ये परीक्षेच्या नमुन्यानुसार एकूण 14 घटकांवर आधारित 50 वस्तुनिष्ठ प्रश्न समाविष्ट आहेत.
प्रमुख घटक: TAIT EXAM PRACTICE PAPER 2025
- अंकगणितीय बुद्धिमत्ता
- भाषा समज
- तार्किक विचार
- माहिती विश्लेषण
- दृश्यात्मक बुद्धिमत्ता
- वर्गीकरण
- गणनात्मक कौशल्य
- दिशा व अंतर
- कोडिंग – डिकोडिंग
- मालिका
- वाक्य पूर्ण करा
- विधान व निष्कर्ष
- शिक्षण व अध्यापन कौशल्ये
- वैयक्तिक व सामाजिक जाणीव
हे प्रश्नसंच खालीलसाठी उपयुक्त आहे:
- TAIT 2025 ची तयारी करणारे उमेदवार
- शिक्षक भरती परीक्षा देणारे विद्यार्थी
- बुद्धिमत्ता आणि आकलन कौशल्य वाढवू इच्छिणारे स्पर्धा परीक्षा उमेदवार
खाली दिलेले ५० प्रश्न हे शिक्षक अभियोग्यता चाचणीच्या दृष्टीने महत्त्वाच्या १४ घटकांवर आधारित आहेत:
1. बालमानसशास्त्र
1. बालकांच्या विकासाची कोणती प्रक्रिया अनियंत्रित व नैसर्गिक असते? (TAIT EXAM PRACTICE PAPER)
(A) शिक्षण
(B) वाढ
(C) अध्ययन
(D) मूल्यमापन
उत्तर: B
2. एरिक्सननुसार, 6 ते 12 वयोगटात बालक कोणत्या मनोविकसन टप्प्यात असतो?
(A) स्व-ओळख व भ्रम
(B) उद्योगशीलता व हीनगंड
(C) आत्मनिर्भरता व लज्जा
(D) विश्वास व अविश्वास
उत्तर: B
2. अध्ययन
3. “अध्ययन म्हणजे अनुभवावर आधारित वर्तनातील शाश्वत बदल” हे कोणी सांगितले?
(A) स्किनर (TAIT EXAM PRACTICE PAPER)
(B) थॉर्नडायक
(C) पावलॉव्ह
(D) कोल्ब
उत्तर: B
4. प्रभावाचा नियम (Law of Effect) खालीलपैकी कोणी मांडला?
(A) थॉर्नडायक
(B) स्किनर
(C) ब्रुनर
(D) पियाजे
उत्तर: A
हेही वाचा :
3. व्यक्तिमत्व
5. व्यक्तिमत्वाचे जैविक आधार कोणत्या प्रकारात समाविष्ट होतात?
(A) सामाजिक घटक
(B) आनुवंशिकता
(C) प्रेरणा
(D) अनुभव
उत्तर: B
6. “Id, Ego आणि Superego” ही संकल्पना कोणी मांडली?
(A) जीन पियाजे
(B) सिग्मंड फ्रॉईड
(C) एरिक्सन
(D) कोहलबर्ग
उत्तर: B
4. व्यक्तीभेद
7. प्रत्येक विद्यार्थी स्वतंत्र क्षमता घेऊन जन्मतो, हे कोणते तत्व दर्शवते?
(A) समानता
(B) विविधता
(C) सर्वसमावेशकता
(D) सर्जनशीलता
उत्तर: B
8. विद्यार्थ्यांमधील वैयक्तिक भिन्नता ओळखण्यासाठी शिक्षकाने कोणता दृष्टिकोन ठेवावा?
(A) एकसमान शिकवणी
(B) काटेकोर शिस्त
(C) वेगवेगळे अध्यापन तंत्र
(D) फक्त श्रवण अधिगम
उत्तर: C
5. स्मरण व विस्मरण
9. दीर्घकालीन स्मरणाची वैशिष्ट्ये कोणती?
(A) अल्पकालीन व अस्थिर
(B) लवकर विसरण्याजोगे
(C) स्थिर व विस्तृत
(D) नोंद न केलेले
उत्तर: C
10. विस्मरण टाळण्यासाठी कोणती पद्धत उपयुक्त ठरते?
(A) यांत्रिक पाठांतर
(B) पुनरावृत्ती व आकलन
(C) एकदाच वाचणे
(D) घोकंपट्टी
उत्तर: B
6. अवधान व अभिरूची
11. अभिरुची म्हणजे काय?
(A) नोकरीची गरज
(B) शिकण्याची गती
(C) एखाद्या गोष्टीविषयी आवड
(D) अभ्यासपद्धती
उत्तर: C
12. अवधान वाढवण्यासाठी शिक्षकाने काय करावे?
(A) फटके देणे
(B) उपदेश करणे
(C) प्रेरणा व बदलते अध्यापन
(D) परीक्षा घेणे
उत्तर: C
7. सर्वसमावेशक शिक्षण व विशेष गरजा
13. समावेशक शिक्षणात ‘BRIDGE’ संकल्पना कशाशी संबंधित आहे?
(A) शिक्षक प्रशिक्षण
(B) सवलती
(C) आकलन
(D) शिक्षक-विद्यार्थी संवाद
उत्तर: D
14. विशेष गरजा असणाऱ्या मुलांना मूल्यमापन करताना काय करावे?
(A) त्यांना वेगळे ठेवावे
(B) त्याच निकष लावावेत
(C) लवचिक व अनुकूल मूल्यमापन
(D) परीक्षा वगळावी
उत्तर: C
8. भावना व प्रेरणा | TAIT EXAM PRACTICE PAPER
15. अंतःप्रेरणा म्हणजे काय?
(A) इतरांसाठी केलेली कृती
(B) आत्मप्रेरणेने झालेली कृती
(C) शिक्षकाच्या भीतीने शिकणे
(D) स्पर्धेने शिकणे
उत्तर: B
16. विद्यार्थ्यांमध्ये भावना हाताळताना शिक्षकाने काय करावे?
(A) त्यांची उपेक्षा
(B) त्यांच्या भावना समजून घेणे
(C) फटके देणे
(D) फक्त अभ्यासावर भर देणे
उत्तर: B
पुढील १७ ते ५० क्रमांकाचे प्रश्न येथे दिले आहेत: TAIT EXAM PRACTICE PAPER
9. पियाजे, कोहलबर्ग व व्यागोटस्की यांच्या संकल्पना
17. जीन पियाजे यांच्या मते संज्ञात्मक विकासाच्या कोणत्या टप्प्यात “संकल्पनात्मक विचार” दिसून येतो?
(A) संवेदनावस्था
(B) प्राक् संकल्पनात्मक अवस्था
(C) संक्रियात्मक अवस्था
(D) औपचारिक संक्रियात्मक अवस्था
उत्तर: D
18. कोहलबर्गच्या नीतिविचाराच्या कोणत्या टप्प्यात व्यक्ती कायदे व नियमांना विचारात घेते?
(A) पूर्वपरंपरागत
(B) परंपरागत
(C) उत्तरपरंपरागत
(D) पूर्ववयस्क
उत्तर: B
19. व्यागोटस्कीने खालीलपैकी कोणता संकल्पना मांडली?
(A) अनुभवाधिष्ठित अधिगम
(B) प्रत्यक्ष व निरीक्षण
(C) झोन ऑफ प्रोझिमल डेव्हलपमेंट (ZPD)
(D) संक्रियात्मक विकास
उत्तर: C
20. पियाजेच्या मते, बालक अनुभवांद्वारे ज्ञान स्वतः तयार करतो, ही प्रक्रिया काय दर्शवते?
(A) अनुसरण
(B) अनुकरण
(C) आत्म-ज्ञानरचना
(D) भौतिक शिक्षण
उत्तर: C
10. मानसिक आरोग्य
21. मानसिक आरोग्य म्हणजे काय?
(A) केवळ वागणुकीवर नियंत्रण
(B) मनाचा सन्तुलित व स्थिर विकास
(C) अभ्यासात यश
(D) शारीरिक तंदुरुस्ती
उत्तर: B
22. विद्यार्थ्यांमध्ये मानसिक आरोग्य टिकवण्यासाठी शिक्षकाने कोणती भूमिका बजावावी?
(A) कठोर नियंत्रण
(B) भावनिक आधार
(C) दंड व शिक्षा
(D) परीक्षा घेणे
उत्तर: B
11. अध्यापन पद्धती
23. अनुभवावर आधारित अध्यापन कोणत्या तत्त्वावर आधारलेले असते?
(A) पाठांतर
(B) श्रवण
(C) कृती व अनुभव
(D) प्रस्थापित ज्ञान
उत्तर: C
24. विद्यार्थ्यांचा सक्रिय सहभाग असणारी अध्यापन पद्धत कोणती?
(A) भाषण पद्धत
(B) चौकशी आधारित अध्यापन
(C) व्याख्यान
(D) तोंडी चाचणी
उत्तर: B
25. प्रकल्प पद्धतीचे जनक कोण मानले जातात? TAIT EXAM PRACTICE PAPER 2025
(A) फ्रोबेल
(B) जॉन ड्यूई
(C) पेस्टालॉजी
(D) कोमेनियस
उत्तर: B
26. जिगस पद्धतीमध्ये मुख्यतः काय घडते?
(A) शिक्षक वाचन करतो
(B) विद्यार्थी गटात काम करतात
(C) एकतर्फी संवाद
(D) परीक्षा घेतली जाते
उत्तर: B
12. शैक्षणिक मूल्यमापन
27. मूल्यमापनाची मुख्य उद्दिष्टे कोणती?
(A) शिक्षा देणे
(B) चुका शोधणे
(C) प्रगती मोजणे व सुधारणा सुचवणे
(D) तुलना करणे
उत्तर: C
28. सतत व सर्वांगीण मूल्यमापनात (CCE) खालीलपैकी कोणते घटक येतात?
(A) फक्त लेखी परीक्षा
(B) सतत निरीक्षण व अभिप्राय
(C) वार्षिक परीक्षा
(D) फक्त श्रवण चाचणी
उत्तर: B
29. गुणांकनाच्या तुलनेत मूल्यमापनाचे स्वरूप कसे असते?
(A) आकड्यापुरते
(B) गुण देणारे
(C) व्यापक व सुधारात्मक
(D) कठोर
उत्तर: C
30. रचनेत्मक मूल्यमापन केव्हा घेतले जाते?
(A) शिक्षणपूर्वी
(B) शिक्षणदरम्यान
(C) शिक्षणानंतर
(D) परीक्षा वेळी
उत्तर: B
13. शालेय आंतरक्रिया
31. शाळेतील प्रभावी संवादासाठी काय आवश्यक आहे?
(A) कठोर आदेश
(B) एकतर्फी भाषण
(C) संवाद कौशल्य व सहकार्य
(D) शिस्त
उत्तर: C
32. शिक्षक-विद्यार्थी यांच्यातील संवाद प्रभावी ठरण्याचा मुख्य घटक कोणता?
(A) भय
(B) प्रेम व विश्वास
(C) अधिकार
(D) प्रश्न
उत्तर: B
33. शाळेमध्ये सकारात्मक आंतरक्रिया निर्माण करण्यासाठी काय करावे?
(A) एकतर्फी सूचना
(B) विद्यार्थ्यांचे मत विचारात घेणे
(C) परीक्षा वर भर
(D) शिक्षा देणे
उत्तर: B
14. ज्ञानरचनावाद | TAIT EXAM PRACTICE PAPER
34. ज्ञानरचनावाद कोणावर भर देतो?
(A) पाठांतरावर
(B) बाह्य बळावर
(C) विद्यार्थ्याच्या स्वतःच्या अनुभवावर
(D) शिक्षकाच्या वर्तनावर
उत्तर: C
35. “शिकणे म्हणजे ज्ञानाची स्वतः निर्मिती होय” हे कोणत्या सिद्धांताचे तत्त्व आहे?
(A) शास्त्रीय संप्रेरण
(B) व्यवहारवाद
(C) ज्ञानरचनावाद
(D) सामाजिक अधिगम
उत्तर: C
36. ज्ञानरचनावादी अध्यापनात शिक्षकाची भूमिका कशी असते?
(A) माहिती देणारा
(B) मार्गदर्शक व सहकारी
(C) नियंत्रक
(D) निरीक्षक
उत्तर: B
अन्य मिश्रित (Revision + Application Based)
37. प्रोत्साहन देणे कोणत्या प्रकारची प्रेरणा आहे? (TAIT EXAM PRACTICE PAPER)
(A) अंतःप्रेरणा
(B) बहिःप्रेरणा
(C) प्रेरणा नाही
(D) उद्दीपन
उत्तर: B
38. बालकांच्या भावनिक गरजा पूर्ण होण्यासाठी शिक्षकाने काय करावे?
(A) कठोर राहावे
(B) सहानुभूतीने वागावे
(C) दुर्लक्ष करावे
(D) फक्त ज्ञान द्यावे
उत्तर: B
39. एकच तंत्र सर्व विद्यार्थ्यांना उपयुक्त ठरत नाही कारण…
(A) सर्वांची बुद्धिमत्ता सारखी असते
(B) सर्वांना शिकविणे गरजेचे नाही
(C) व्यक्तीभेद असतो
(D) सर्व विषय सारखे असतात
उत्तर: C
40. विद्यार्थी जास्त काळ लक्ष केंद्रित करतात जेव्हा…
(A) शिक्षक ओरडतो
(B) कंटाळवाणे शिकवले जाते
(C) क्रियाशील व विविधतायुक्त अध्यापन होते
(D) फक्त लेखन करायला सांगितले जाते
उत्तर: C
41. शिक्षणातील समस्येवर उपाय शोधण्यास उपयुक्त पद्धत कोणती?
(A) यांत्रिक पद्धत
(B) समस्याप्रधान अध्यापन
(C) कथनपद्धती
(D) विश्लेषण व चर्चा
उत्तर: B
42. “शिकण्याचा हेतू” स्पष्ट केल्यास काय घडते?
(A) विद्यार्थी गोंधळतात
(B) विद्यार्थी उद्दीष्टाकडे वळतात
(C) शिक्षक चुकतो
(D) अभ्यास कमी होतो
उत्तर: B
43. विविध वाचनस्तर असलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी काय करावे?
(A) एकच पुस्तक
(B) अनेक प्रकारचे साहित्य उपलब्ध करून देणे
(C) वाचन टाळणे
(D) कठीण शब्द वापरणे
उत्तर: B
44. प्रेरणा वाढवण्यासाठी शिक्षकाने काय करावे?
(A) पाठांतरावर भर
(B) फक्त गुण देणे
(C) विद्यार्थ्यांचे यश गौरवणे
(D) तुलना करणे
उत्तर: C
45. बालक शिक्षणात मागे पडल्यास काय करावे?
(A) दुर्लक्ष करावे
(B) त्याला शिक्षा करावी
(C) पूरक अध्यापन द्यावे
(D) वर्गातून काढून टाकावे
उत्तर: C
46. विद्यार्थ्यांचा सहभाग वाढवण्यासाठी कोणती पद्धत उपयुक्त आहे?
(A) गटकार्य
(B) सवयीचे व्याख्यान
(C) शिक्षकाचे भाषण
(D) निवडणूक
उत्तर: A
47. समुपदेशनाचे उद्दिष्ट काय आहे?
(A) सजा देणे
(B) मार्गदर्शन व समज वाढवणे
(C) भीती दाखवणे
(D) अभ्यास वाढवणे
उत्तर: B
48. अध्ययनात उत्तम निष्पत्ती मिळवण्यासाठी मूल्यमापनात काय आवश्यक आहे?
(A) विद्यार्थी नोंदवही
(B) मागील निकाल
(C) अभिप्राय व सुधारणा
(D) शिस्त
उत्तर: C
49. विशेष मुलांना नियमित वर्गात समाविष्ट केल्याने काय घडते?
(A) ते मागे राहतात
(B) सर्वांमध्ये समावेशकता वाढते
(C) त्यांना त्रास होतो
(D) शिकवणे अशक्य होते
उत्तर: B
50. शिक्षकाने अध्ययन-अधिगमासाठी सर्वात आधी काय करावे? TAIT EXAM PRACTICE PAPER
(A) पुस्तक वाचणे
(B) उद्दिष्ट ठरवणे
(C) फळ्यावर लिहिणे
(D) चाचणी घेणे
उत्तर: B
शिक्षक अभियोग्यता आणि बुद्धिमत्ता चाचणी (TAIT EXAM PRACTICE PAPER) परीक्षा फॉर्म भरण्यासाठी official website – https://www.mscepune.in/
निष्कर्ष :
वरील प्रमाणे शिक्षक अभियोग्यता चाचणी 2025 (TAIT EXAM PRACTICE PAPER ) साठी एकूण 14 घटकावर आधारित एकूण 50 प्रश्नसंच आपण अभ्यासले. अशीच विविध प्रकारचे शैक्षणिक माहिती मिळवण्यासाठी आपल्या संकेतस्थळाला नेहमी भेट देत रहा आणि माहिती आवडल्यास नक्की शेअर करा.